Advies digitale inclusie

Onderzoek van de Koning Boudewijnstichting toont aan dat 39 procent van alle Belgen geen of zwakke digitale vaardigheden heeft. Een belangrijk deel van het maatschappelijk leven speelt zich nochtans online af. Zo kan je online een doktersafspraak maken, je belastingaangifte indienen en je sociale contacten onderhouden. De digitalisering is vergevorderd en digitaal deelnemen lijkt vaak evident. NOOZO schrijft een advies om te benadrukken dat voor personen met een handicap digitaal deelnemen niet vanzelfsprekend is. Zij stoten op heel wat drempels waardoor ze uitgesloten blijven van de digitale samenleving.

Drempels

Om de drempels voor personen met een handicap te illustreren, schetsen we kort enkele echte verhalen.

• Ik heb thuis geen internetverbinding en geen computer omdat mijn bewindvoerder dit niet toelaat. Hij vindt dit te duur en hij denkt dat ik dit toch niet zal kunnen gebruiken. Maar ik wil dit wel. Ik heb het gevoel dat ik minder vlot op zoek kan naar een relatie. Zo zou ik minder moeite hebben met contacten leggen en onderhouden.” (Thomas, 26 jaar)
• “Ik werd opgelicht. Ik had een GSM online geplaatst voor verkoop en werd gecontacteerd via de verkoopwebsite. De persoon die me contacteerde vroeg om mijn telefoonnummer. Tijdens een telefoongesprek met een mogelijke koper gaf ik mijn bankgegevens door. Even daarna was ik enkele duizenden euro’s kwijt.” (Luna, 35 jaar)
• Digitale veranderingen volgen elkaar snel op. Dat vind ik lastig. Jonge mensen kunnen het wel nog leren, maar oudere mensen hebben het hier veel lastiger mee. Ik blijf achter.” (Ria, 58 jaar)

Vier voorwaarden voor digitale inclusie

Om deel te nemen aan de digitale samenleving moeten er vier voorwaarden vervuld zijn.

• Je moet toegang hebben tot een kwalitatieve internetverbinding en een toestel.
• Je hebt digitale vaardigheden nodig. Je moet je toestel kunnen gebruiken en je weg vinden op een website.
• Je hebt een ondersteuningsnetwerk nodig dat je helpt.
• Dienstverlening en producten moeten inclusief ontwikkeld zijn zodat je er vlot gebruik van kan maken. Dit heet inclusion by design.

We vragen de Vlaamse regering om werk te maken van een digitaal inclusiebeleid met aandacht voor de noden van personen met een handicap. We adviseren daarom:

• Investeer in de digitale vaardigheden van personen met een handicap. Zorg voor een handicapspecifiek aanbod aan opleidingen en ondersteuning aan een betaalbaar tarief.
• Garandeer dat personen met een handicap toegang hebben tot digitale toestellen en een kwalitatieve internetverbinding. Verlaag hiervoor de financiële drempel.
• Zet in op mediawijsheid, veiligheid en vertrouwen zodat personen met een handicap veilig en zonder angst het internet en sociale media kunnen gebruiken.

Garandeer webtoegankelijkheid

De Europese Digitale Toegankelijkheidsrichtlijn verplicht alle overheidswebsites en applicaties toegankelijk te zijn. Drie jaar na de deadline voldoet de meerderheid van de Vlaamse overheidswebsites niet aan de vereisten. Er is dus een grondige inhaalbeweging nodig. NOOZO vindt dat de Vlaamse regering extra maatregelen moet nemen om de toegankelijkheid van websites te garanderen.

De Vlaamse dienst diversiteitsbeleid controleert de Vlaamse websites die vallen onder de Europese toegankelijkheidsrichtlijn. Zij monitoren de webtoegankelijkheid in Vlaanderen. NOOZO geeft een aantal aanbevelingen.

• NOOZO vindt dat de bewaking van digitale toegankelijkheid eerder toebehoort aan een dienst digitale communicatie. Zij stellen de bestekken op, sluiten contracten af met leveranciers, bepalen de huisstijl, …
• Daarnaast benadrukt NOOZO dat de monitoring door een team van experten moet gebeuren. Centraliseer in dit team de kennis over webtoegankelijkheid. Geef hen het nodige gezag en de slagkracht zodat toegankelijkheidsproblemen effectief opgelost worden.
• Daarnaast zien we ook een ondersteuningsrol voor dit team. Webredacteurs van overheidswebsites moeten bij hen terechtkunnen voor ondersteuning.
• Zet in op handhaving. Voorzie sancties als eigenaars van websites de ontoegankelijkheid van hun website niet remediëren.

We bezorgden het advies aan:

• Vlaams minister van Binnenlands Bestuur, Bestuurszaken, Inburgering en Gelijke Kansen
• Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
• Administratie Gelijke Kansen
• Commissie voor Binnenlands Bestuur, Gelijke Kansen en Inburgering

Ter info aan:

• Anysurfer
• Brussels Platform Armoede
• Inter
• Mediawijs
• Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten
• Vlaams Mensenrechteninstituut